Met moeder op stap...

Een datum was snel gepland en afgelopen dinsdag reden we voor dag en dauw uit Vianen weg richting de Belgische grens. Het begin van een gezellige dag, vol herinneringen, verhalen uit het leven van mijn moeder en mooie gesprekken. Raar dat we dat nooit eerder hebben gedaan.

Henny is geboren in de Karel Rogierstraat midden in Antwerpen, vlakbij het "Museum der Schone Kunsten". Als je vanaf dat museum richting het beeld van Marnix van Sint Aldegonde wandelt, loop je eigenlijk al snel langs haar geboortehuis. Dat geboortehuis bevindt zich boven een kleine kerkzaal, waar mijn grootvader ooit predikant is geweest en het overgrote deel van zijn gezin heeft gesticht.

Onderweg van Vianen naar Antwerpen is de sfeer ontspannen en vliegen de grappen en woordspelingen over en weer. We hebben in de afgelopen jaren een manier van praten met elkaar ontwikkeld, die ook in de auto veelvuldig wordt toegepast: Ik maak een flauwe grap, mijn moeder doet dan net of ze daar in trapt en dat doen we dan over en weer, met hetzelfde gevoel voor humor. En zij vraagt zo'n beetje om de 10 minuten of ik er nog wel zin in heb om vandaag met zo'n oud mens op te trekken. Een beetje gek doen: dat hoort gewoon bij mijn moeder. Dat “een beetje” mag je overigens ook gewoon weglaten. Mijn moeder is gewoon een (heerlijk) gek mens.

Op weg naar Antwerpen en op de ring van Antwerpen is het altijd druk en zit het verkeer vaak muurvast. Zo ook vandaag. De routeplanner leidt ons 20 kilometer voor Antwerpen van de snelweg af en binnendoor rijden we langs Brasschaat, Schoten en door het bos naar Antwerpen. Een prachtige omgeving, waar Henny veel van weet. Ze praat honderduit over de plekken waar ze geweest is en als kind tijd heeft doorgebracht.

Op het moment dat we de auto parkeren tegenover het Museum Der Schone Kunsten, vliegt het mijn moeder ineens aan. Dat hoort ook bij haar en is een familietrekje: "de tranen zitten hoog en vloeien gemakkelijk". Van lach naar traan en andersom. Van het ene op het andere moment. Er zijn in deze straat veel kinder- en tiener stappen gezet en dat roept herinneringen op, die ook wel een beetje emotioneel maken. Dat merk ik bij mij zelf ook, als ik zie dat het zoveel met mijn moeder doet: vochtige ogen ….. (“ach, het zit in de familie”).

We lopen langs een plek waar allerlei bloemen en kransen liggen. Een gedenkplaats waar in de tweede wereldoorlog een V1 bom is gevallen. Henny vertelt over haar vader en het feit dat ze als klein kind vlak na de oorlog samen met hem gefotografeerd is met een niet ontplofte V1 bom.  Dat was ook zo'n beetje op deze plek. We wandelen richting Marnix van Aldegonde. Het beeld dat midden op een grote rotonde staat.

Op nummer 8 bellen we aan. Hier is Henny geboren, hier is ze getrouwd met die Hollander uit Utrecht. Hier was haar vader dominee en hier is wat afgepreekt. Het balkonnetje dat vroeger het huis sierde is er niet meer. De voordeur is ook gewijzigd, maar toch..... hier was het: hier is het begonnen,

Het leuke is dat in het geboortehuis een volle nicht van ons woont en ik heb afgesproken om er een kop koffie te drinken. Natuurlijk is er veel veranderd (sterker nog: het is bijna allemaal anders) en toch is het mooi om de trap op te gaan en boven rond te kijken. Veel herinneringen komen naar boven: daar waar de studeerkamer was van mijn opa, het volwassen doopvont beneden in de kerkzaal, waar ze als kind wel eens in mochten zwemmen en waar haar vader wel eens in gevallen (of geduwd?) is, de plek waar de badkamer was en de trap in het huis naar boven die zo vaak door mijn moeder en haar zussen is geboend. Haar ouders hadden nooit ruzie, maar..... als er wel eens iets uitgesproken moest worden, dan vond dat plaats in de studeerkamer van opa. Henny kan het plekje zo aanwijzen en ook hoe die situatie er dan uit zag. Je kon het als kind vanachter glas goed zien, maar er niets van horen.

We worden gastvrij ontvangen door mijn nicht en drie van haar kinderen. Die zullen ook wel gedacht hebben: wat een gek mens is die vrouw en wat doet ze druk en praat ze veel. En toch.. het is hartstikke gezellig en hoewel we elkaar als familie amper of nooit zien, lijkt het net of we elkaar dagelijks tegenkomen. Het zit in het huis, maar natuurlijk ook in dat wat je in elkaar als familie herkent en met elkaar deelt. Mooi eigenlijk. 

Na de koffie wandelen we terug naar de auto en rijden we een klein stukje verder het centrum in. Naar de Groenmarkt waar ik de auto parkeer. We zijn nu echt in het centrum terecht gekomen. Het is er druk, zoals het in een centrum hoort. Ook hier is veel veranderd en toch….. ook hier nodigt de wandeling langs oude gebouwen, kroegen, kerken en over pleinen uit tot het ophalen van herinneringen. We bezoeken de grote kerk aan de Markt en mijn moeder belooft dat ze mij straks op koffie met wafels, slagroom en warme kersen zal trakteren. Een mooi vooruitzicht, maar het is tijd voor de lunch en Henny kiest voor het Elfde Gebod. Een bijzonder (wat toeristisch) eet-cafe, waar we ons over een heerlijke lunch mogen ontfermen. Voor mijn moeder een glas rode port en voor mij een heerlijke pint. We praten over het leven, over ouder worden en dat wat dat met zich meebrengt. We praten over familie, over onze kids en over relaties. Mooi en waardevol en goed om met elkaar te delen. En op het moment dat het iets te zwaar wordt, is er altijd weer een kwinkslag of een grap of een grol. Zo is mijn moeder en zo is het goed.

En hoe langer we in Antwerpen zijn, hoe meer mijn moeder een soort "plat Antwerps" begint te praten. Tegen de mensen die ons aanspreken, tegen de dame die vraagt of we nog wat willen gebruiken of de priester die ons uit een zaaltje bij een kerk verwijdert, omdat we daar niet binnen hadden mogen gaan.  Het is gezellig en mijn moeder praat honderduit. Zeker als we bij het Steen langs de Schelde wandelen. Ze vertelt over de wandelingen met haar vader en haar broers en zussen, over de scharreltjes rond de Schelde, over de eerste zoen en over de tunnel naar de andere kant van de Schelde. Die bezoeken we vervolgens. We maken niet de overtocht, maar het is al een hele belevenis om samen op de houten roltrap naar de bodem van de Schelde af te dalen. En daarna weer de wandeling naar het centrum. De Meir, het kleinste kapelletje van Antwerpen en het kleinste of kortste straatje van Antwerpen. Dat laatste is overigens zo klein, dat we het niet kunnen vinden. 

Achter het toegangsgebouw naar de Sint-Annatunnel, is een plein met van die waterfonteintjes en Henny zal Henny niet zijn, als ze dwars tussen de opspuitende fonteinen oploopt voor een volgend fotomomentje. Het levert een hilarisch plaatje op, waarbij ze vervolgens weer in plat Antwerps in gesprek gaat met twee oudere dames (leeftijdsgenoten) die er wat over zeggen.

Wat volgt is een bezoek aan haar oudste zus Emmy. We verrassen haar (onaangekondigd) en ik vind het mooi om de twee steeds kleiner wordende (of lijkende) "dames op leeftijd" met elkaar in gesprek te zien gaan. Ik zit tussen hen in op de bank en geniet van de verhalen van vroeger, over hoe het er thuis aan toeging en waar wel en vooral ook niet over werd gesproken. Het zal bij de tijd hebben gehoord, maar seksuele voorlichting kregen ze niet (hoewel: blijkbaar is hen ooit het boekje “stippellijnen voor meisjes van 13 tot 18 overhandigd: in dit zeer belerende en opvoedkundige epistel wordt in zeer bedekte termen iets, maar eigenlijk niets over relaties en lichamelijk contact verteld). Het gesprek gaat verder over de eerste vriendjes en over de Karel Rogierstraat en alles wat er met elkaar te delen valt en aan herinneringen valt op te halen.

De tijd vliegt voorbij en zo ook deze dag. Het enige dat nog rest is een bezoek aan de Delhaize, waar moeders een partij koffie filters inslaat, die gelukkig nog in de auto past. Maar dan is het op huis aan. We verlaten Antwerpen en België, waar het de hele dag grijs, grauw en bewolkt was. Op weg naar huis breekt de zon door. De wafel met warme kersen en slagroom heb ik niet gekregen. Wel een onvergetelijke en bijzondere dag in Antwerpen: met mijn moeke op stap!