Het Pieterpad

De laatste etappe. Onwerkelijk eigenlijk. Van Strabeek naar de Pietersberg is de bedoeling. Ik ben al vroeg wakker en na een perfect ontbijt in ons hotel, brengt Irene mij naar Strabeek. Ik trek mijn schoenen aan en vertrek vanaf het punt waar ik gisteren gestopt ben. Het is nog vroeg en het is nog stil.

Tussen twee oude boerderijen loop ik het land in. Het lijkt op een uiterwaard. Er grazen Galloways en Koniks (een soort paard).  Door dit natuurgebied, dat Ingendael blijkt te heten, loop ik over een kronkelig pad richting de Geul.

Er zijn wel wat sporters en wandelaars, maar het is verder rustig en vooral heel stil. Zeker als ik na het oversteken van het riviertje langs de oever door het hellingbos de tocht voortzet. Eigenlijk slaat het nergens op: het is namelijk helemaal niet stil. Ik word getrakteerd op een vogel concert. Ik blijf even staan om er naar te luisteren. Het is hier werkelijk prachtig. Als je goed luistert hoor je het kabbelen van de rivier en hoewel het amper waait, ritselt het blad.

Hoewel: het blijkt een kleine veldmuis te zijn, die zich niets van mij aantrekt en gewoon blijft zitten en scharrelen tussen de bladeren. Ik blijf er een tijdje naar kijken. Het beestje kijkt zo nu en dan even met zijn zwarte kraaloogjes naar mij, maar stoort zich verder nergens aan. Ik moet onwillekeurig aan de Green Mile denken en mister Jingles. Ik groet het beestje en loop verder.

De laatste 2 etappes van het Pieterpad. Het voelt wat dubbel allemaal. Ik kijk erg uit naar de wandeling door Limburg. Om 06.00 uur gaat de wekker: het inmiddels bekende ochtendritueel volgt. Na douchen en scheren, voeten intapen, brood smeren, rugzak pakken: op weg naar het zuiden. Dochterlief brengt me naar Utrecht, waar ik de trein naar Sittard neem. Wat onwennig loop ik over het Jaarbeursplein. Er galmt klassieke muziek uit grote boxen voor het Beatrix theater. De zon staat op het Rabobank kantoor, waar ik zoveel jaar heb gewerkt. Het voelt vreemd en toch doet het me eigenlijk niets. Mijn vertrek daar ligt ook al weer even achter mij.

De trein staat al te wachten als ik op het perron aankom. Het wordt een prachtige dag en dat merk je aan alles. Mensen zijn vrolijk en de sfeer is ontspannen. De treinreis verloopt voorspoedig. Om kwart voor 10 sta ik op het perron in Sittard. Daar ben ik een paar weken geleden onder volstrekt andere weersomstandigheden gestopt. De lucht is strak blauw, mijn stappenteller staat aan en de wandeling gaat weer verder. Sittard is inmiddels ontwaakt en de stad maakt zich op voor een dag met volle terrasjes. Op de markt is het nog niet druk, hoewel de eerste koopwaar al van eigenaar is gewisseld. 

Mijn jongste dochter liep vandaag mee in de klimaatmars. Ze had een groot spandoek gemaakt en met een vriendin liep ze samen met meer dan 35.000 anderen in de gietende regen door Amsterdam. “One Does Not Simply Ignore Climate Change” stond er met grote letters op het spandoek. Een ding is zeker: al wandelend van Montfort naar Sittard kon vandaag ook het klimaat niet genegeerd worden.

Tegen mijn medewandelaars zeg ik altijd dat regen op zich niet zo erg is, als je maar niet met koude spieren en natte kleding begint. Je hoeft waarschijnlijk niet te raden hoe het vandaag begon. Nadat ik Otto (mijn metgezel voor vandaag) had opgehaald in Sittard en we in Montfort uit de auto stapten, leek het of er boven ons een kraan werd opengedraaid. Met bakken kwam het water uit de hemel en voordat we van de parkeerplaats waren vertrokken was de wandelkleding eigenlijk al nat. Omdat stoppen geen optie is (zeker niet als je nog moet starten), zijn we toch maar vertrokken. Voor een tocht van iets meer dan 24 kilometer naar Sittard.

Tijdens het eten gisteravond in het Pelgrimhuis spraken we met elkaar over het wandelen (hoe kan het ook anders in een huis waar veel wandelaars na een dag wandelen op adem komen). De eigenaars van het Pelgrimhuis zijn ook wandelaars en hebben onder andere de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella gelopen. Tijdens het gesprek werd verteld dat een predikant uit hun vriendenkring nooit mee wilde wandelen en daarbij verwees naar de openingswoorden van de eerste Psalm: “Welzalig de man die niet wandelt”. Natuurlijk volgt er daarna in die psalm nog veel meer tekst, maar ik moest er vandaag tijdens deze etappe toch nog een paar keer aan terugdenken.

Die wandeling vandaag was in ieder geval wel zalig en zeker voor de mannen die op pad waren. Het was eigenlijk een unieke gebeurtenis, want vandaag was ik op pad met mijn 2 broers. Ik kan mij niet heugen dat we gedrieën zolang met elkaar gewandeld hebben en met elkaar in gesprek waren. Bijzonder en in ieder geval weer zo’n kwaliteitsmomentje tijdens de wandeling door Nederland.

Vandaag staat er weer een volgende etappe op de agenda. Eindelijk zou ik haast zeggen. Ik heb er echt naar uitgekeken om de wandelroute te vervolgen. Nog maar 5 wandeldagen te gaan en dan ben ik op de Pietersberg. Het klinkt wat gek: Het einddoel nadert en daar zou je dus hartstikke blij mee moeten zijn, maar op de een of andere manier bekruipt een gevoel van weemoed mij als ik mij bedenk dat het straks voorbij is. De wandeling is zo mooi en zo inspirerend. Het is domweg heel jammer als je straks je doel hebt bereikt. De remedie is ook duidelijk: gewoon doorlopen. Blijkbaar sluit het Pieterpad aan op de GR5 en dat is een lange afstandswandeling die doorloopt tot Nice. Ik moet er nog maar even over nadenken.

Dit verslag van de wandeling van Swolgen naar Venlo zou ik echt vol dramatiek en met een negatieve ondertoon kunnen schrijven. Dan zou ik iets vertellen over het feit dat ik vannacht wakker werd van de regen die op het dakraam kletterde en het feit dat ik de slaap vervolgens niet kon vatten (met alle irritatie over de klok van de kerktoren, die elke 30 minuten van zich laat horen). Ik zou dan ook iets kunnen zeggen over het 8 uursconcert, dat diezelfde kerktoren met zijn klokken fabriceerde toen ik voor mijn gevoel net weer en eindelijk in slaap was gevallen. Ik zou mijn blog ook wijden aan mijn zoektocht in de gietende regen naar het graf van Bertus Aafjes die op de begraafplaats naast de oude pastorie in Swolgen is begraven, waarbij ik 3 keer over de begraafplaats moest lopen om het te vinden. Het stond garant voor een zeiknatte start van mijn wandeling en het is gewoon vervelend om met natte kleding aan de wandeling te beginnen. Ik zou dan ook kunnen uitweiden over de regen die vanaf het begin van de wandeling naar beneden kwam en die zeker 13 kilometer van mijn wandeling voortduurde.

Iets over mijn val in de blubber zou daar ook bij horen, zeker omdat deze veroorzaakt werd door (naar ik vermoed) het enige zinkgat (sinkhole) dat op de hele Pieterpad route is verstopt (in die zin was het wel lekker om vandaag alleen te lopen: een eventuele metgezel zou me waarschijnlijk nog jaren lang met de idiote capriolen bij mijn val achtervolgen). Ik zou natuurlijk ook klagenderwijs iets vertellen over het feit dat ik tot mijn knie in de modder wegzakte en dat dit ook zo’n beetje het het einde van mijn stormparaplu betekende, omdat ik daar vol op terecht kwam.

En natuurlijk zou ik dan ook iets zeggen over het feit dat ik mijn pet af moest doen, omdat deze zo doorweekt was dat het op houden ervan geen zin meer had en bijna het tegenover gestelde effect had. En bij zo’n beschrijving zou ik verder ook iets moeten zeggen over het feit dat het met een zeiknatte broek erg lastig heuvel op lopen is en dat je je als wandelaar alleen in het Limburgse land (er is geen gek die zich met dit weer naar buiten begeeft) wel heel zielig voelt, als je strompelend met de modder op je lijf door de bossen glijdt.

Natuurlijk had ik het kunnen weten. Een oude pastorie staat bij een kerk. En een kerk heeft klokken en natuurlijk slaan die op het hele en halve uur en natuurlijk is dat tijdens de broodnodige nachtrust geen pretje, als je dat niet gewend bent. En ik ben dat niet gewend. 

Klap op de vuurpijl was echter het ochtendconcert om 08.00 uur. De omgeving wakker beieren, heet dat. De heilige voor ons raam (waarschijnlijk is het overigens de heilige Hubertus) schijnt het dagelijks 3 maal aan te moeten horen. Volgens de eigenaar van de Oude Pastorie, die overigens voor een fantastisch ontbijt zorgde, is het traditie om 3 maal daags voor het eten de klokken te luiden. Zodat de mensen die op het land aan het werk waren, naar huis konden om de maaltijd te gebruiken. Ze hebben deze traditie blijkbaar ondanks de introductie van het horloge, de smart-phone en de Iwatch maar in stand gehouden.

De vogeltjes maakten een kwetterend geluid vanmorgen toen we in Lexmond wakker werden. Volgens Irene was het de eerste keer sinds de winter. Het was mij ook niet eerder opgevallen. Fluitende vogels, die de lente aankondigen. Een ding is zeker: ze zaten er daarmee goed naast. De temperatuur is best redelijk te noemen, maar het lijkt wel herfst. Het is grijs en somber en ze geven voor vandaag onstuimig weer op. Niet echt weer om te gaan wandelen, zou je zeggen. Toch pakken we vandaag de draad weer op. Vandaag loopt Irene mee. Het is haar tweede etappe, na onze wandeling van Pieterburen naar Winsum. Samen met Irene dus naar Gennep. In Noord Limburg. Daar waar ik halverwege januari gestopt ben.

Laat ik bij hotel de Oude Molen beginnen. Toen ik daar gisteren in dat hotel aan de rand van Groesbeek bij de haard mijn blogje schreef, maakte ik een opmerking over de vergane glorie van die locatie. Ik moet zeggen dat ik er genoten heb van de gastvrijheid, de wijze waarop het allemaal geregeld was, de kwaliteit van het eten en vooral de openheid en de vriendelijkheid van de eigenaar en zijn personeel. Ik heb er overigens ook als een blok geslapen, maar dat kan natuurlijk ook aan het bier hebben gelegen. 

De titel van deze blog hoort eigenlijk bij een tekst die ik gisteren in mijn wandeling van Millingen naar Groesbeek tegen kwam. “Alleen waar je te voet komt, ben je ook werkelijk geweest”. Ik heb er gisteren een foto van gemaakt. Het is een tekst van Goethe. Zijn waar je bent, daar gaat het eigenlijk over. In de haast van alle dag, hebben we vaak het geduld niet en nemen we vaak de tijd niet om echt te kijken en te zien wat er gaande is. In het wandelen zit haast automatisch opgesloten, dat je de tijd neemt om te kijken en te zien (want daar zit nogal een verschil tussen). Wandelend door de landerijen, ervaar je omgeving en omstandigheden natuurlijk veel intenser. Je ziet en beleeft in ieder geval veel meer.

Het zal niet van de zenuwen voor de volgende wandel etappe komen, maar ik werd vannacht rond een uur of 3 wakker. Soms heb ik dat wel eens. Midden in de nacht wakker worden: en dan ook klaar wakker zijn. Ik ben geen piekeraar, dus dat is het niet. En zorgen over de wandeletappe van vandaag had ik zoals gezegd ook niet: 20 kilometer staat op de agenda en.... je raakt er aan gewend (om niet te zeggen, dat ik voor die afstand mijn hand niet meer omdraai). Om Irene niet wakker te maken dus om 03.15 uur maar even een bak thee gezet en een beetje zappend langs de TV zenders op de bank gehangen. Van dat zappen word je overigens op zo’n tijdstip niet echt vrolijk. Kijken naar de Astro voorspellingen en de kaartentrekkers die met zeer goed onderbouwde verhalen hun onzin verkopen aan argeloze en eenzame bellers.

Waar moet ik beginnen als ik iets wil vertellen over mijn wandeling van Braamt naar Millingen? Bij het diner in het restaurant Mezzo, de avond voorafgaand aan deze wandeldag, over het weer tijdens de wandeling, over het landschap, over Duitsland of over de veerdienst van Pannerden naar Millingen?

Laat ik maar met het weerbericht beginnen. De voorspelling voor vandaag luidde: Zonnige perioden met her en der een bui. Soms met hagel. Het komt niet vaak voor, maar vandaag hadden de weermannen en vrouwen het juist. Het vervelende voor mij was dat ik zowel her als der ben geweest en op een of andere manier ook de hagelbuien-hoofdprijs gewonnen heb. Op een gegeven ogenblik liep ik over de dijk bij Tolkamer (vlak bij Lobith) en de lucht werd donkerder en donkerder: eigenlijk gewoon zwart. Laat ik het zo samenvatten: op een dijk vind je geen beschutting en mijn stormparaplu hield het nog geen 5 minuten vol in de felle wind en ijsregen.

Het is een mooi gebied. Die Achterhoek. Vriendelijke mensen, prachtige wandelpaden, leuke dorpjes en best nog veel restaurants en cafe’s. De taal is eigenlijk ook vrij eenvoudig. AA spreek je uit als OA, Ui als UU en IJ als IE. “Kiekuut” is dan hetgeen je toegevoegd krijgt als je een verdwoalde fietser op je wandelpad tegen komt. Gisteren bleek dat de vraag “zal ik nog wat indoen?” in een cafe eigenlijk bedoeld is als “wil je nog wat drinken”. Het is een kwestie van wennen, maar wereldschokkend zijn de verschillen met het ABN niet. De weergoden hebben vandaag niet gewacht met het antwoord op de vraag of ze nog wat ‘zouden in doen’. Het water werd vandaag met bakken bijgeschonken. Na een prima nacht in het UUTrustHUUS, voelde ik om half 7 echt nattigheid (excuus voor deze flauwe woordspeling) toen er gevoelsmatig een paar emmers water over het HUUS werden leeggegooid. De regen kletterde op de dakpannen.

De wandeling gaat verder. Half december gestopt in Vorden. Vandaag wandel ik samen met Yvonne richting Zelhem. Vroeg vanuit Nieuwegein vertrokken. We hebben ons alletwee maar niet aan de laatste weersvoorspellingen gewaagd. Die van gisteren waren namelijk niet zo positief. Tenminste: als je niet van regen houdt. Van Vorden naar Zelhem, dat is dus de route. We starten vanaf (voor mij inmiddels) bekend terrein. Hotel Bakker. Een heerlijke locatie vlak bij het startpunt. Van de vorige keer weet ik nog dat de appeltaart hier heerlijk is. Dat checken we zekerheidshalve vandaag toch maar weer. Met positief resultaat overigens.

Inmiddels hebben we ons toch maar aan buienradar gewaagd. Tijdens het koffiedrinken is het buiten nog grijzer geworden en het motregent een beetje als we echt gaan wandelen. Die motregen schijnt nog niets te zijn in vergelijking met de voorspelde buien voor later op de dag. 

Het is zeker geen Ulaanbaatar, het lijkt niet op de wandeling over de chinese muur en al helemaal  niet op de tocht over het ijs van het Bajkal meer. We hebben onderweg rundvee gezien en dat leek in de verste verte niet op de grote groep Yaks die op de bevroren hoogvlakte van Mongolië voor onze ger een rustpunt vonden. En Vorden is zeker geen Moskou of Peking. En toch.... het kwam vandaag allemaal terug toen we de Pieterpad wandeling van Laren naar Vorden maakten. Samen met Bertus waarmee ik 2 jaar geleden met de trein van Moskou naar Peking ben gereisd: 7865 kilometer. Uiteindelijk werden het vandaag slechts 16 kilometers. 

Van Holten naar Laren (Gelderland). Dat is de bedoeling vandaag. Op zich niet de langste etappe. Iets meer dan 15 kilometer staat er in het boekje. Niet iets om je direct zorgen over te maken, na alle voorgaande etappes. Toch ziet het er wat sombertjes uit. Op het moment dat ik in mijn auto stap in Lexmond is het grijs en regenachtig. Dat laatste is overigens echt een understatement. Het water komt met bakken uit de hemel, maar de route van huis naar Holten is achter het stuur in ieder geval droog te doen. Met het naderen van het startpunt, breekt het wolkendek en houdt het in ieder geval op met hard regenen. Vandaag loopt Guido mee. Ik ken Guido al een jaar of 15. We zijn ooit samen tegelijkertijd lid geworden van Rotaryclub Nieuwegein en dat zijn we nog steeds. Mooi om vandaag samen op te lopen.

Het was een bijzondere dag gisteren. In de avond afgesloten met een goed diner en een heerlijk glas whiskey in de bar. Of het nu door de wandeling komt of door dat glas whiskey. Geslapen als een blok. Vandaag gaat de wandeling verder. Van Hellendoorn naar Holten. Lobke en Sara melden zich na het ontbijt in het hotel. Zij lopen vandaag mee en samen met mijn vader vormen we vandaag een wandelkwartet. 3 generaties op pad. Een mooie gedachte. Logistiek is het nog wel een dingetje, want de openbaar vervoer verbindingen in dit deel van het land zijn niet zo handig op elkaar afgestemd. Na de koffie brengen Lobke en ik alvast een auto naar Holten (de eindbestemming voor vandaag) en parkeren de andere auto terug in Hellendoorn.

De wandeling gaat verder. Van Ommen naar Hellendoorn. Ik heb erg naar deze etappe uitgekeken. De komende 2 dagen ben ik met mijn vader op pad. 81 jaar is hij. Veel mensen aan wie ik dit vertelde, reageerden een beetje verbaasd. Op die leeftijd en dan nog zoveel kilometers? Dan kennen ze eigenlijk mijn vader dus niet. Los van het feit dat hij elke zaterdag kilometers in de tuin rond het Vogelnest aflegt, staat hij eigenlijk synoniem voor wandelen. Nico Verboom is wandelen. Kilometers: honderden en waarschijnlijk tienduizenden heeft hij te voet afgelegd. 15 keer de vierdaagse in Nijmegen, een aantal keer de Apeldoornse vierdaagse en heel veel tochten met zijn wandelmaatje Ad en natuurlijk met zijn trouwe viervoeters. De mensen in Vianen kunnen hem waarschijnlijk uit tekenen. In Ameide, Meerkerk, Hagestein, Lexmond, Sluis en Leerbroek overigens ook! Met de handen op de rug, zijn hoofd wat gebogen en kijkend naar de grond. Hij heeft wat dubbeltjes gevonden in de regio rond Vianen, wandelend over de dijk en door ons mooie rivierenlandschap. Ik kan mij nog goed herinneren dat onze hond vroeger thuis in een hoekje onder tafel kroop, als mijn vader zijn schoenen pakte voor een ommetje. Even 40 kilometer op de zaterdag of zondag. Zelfs voor de hond was dat te veel van het goede. 

Het Pieterpad nodigt uit tot ontmoetingen en goede gesprekken. Gisteren tijdens de wandeling met Steef, kwamen we onderweg een tweetal Vlaamse dames tegen, die in 5 jaar het Pieterpad lopen. Het korte gesprek tijdens het deel van de route, waarin we samen opliepen, werd ‘s avonds in het hotel voorgezet. Het is grappig om te zien hoe een ieder andere beweegredenen heeft om de wandeling te maken. Zoals je weet loopt tijdens mijn wandeling steeds iemand uit mijn vrienden- of familiekring met mij op. Vandaag sluit ik zelf aan bij een aantal wandelaars. Samen met Hans en Saskia (Hans is lid van mijn Rotary club en we zitten samen vaak aan tafel 1) en met Erika, Gert en Mieke lopen we naar Hardenberg.

Het heeft even geduurd, maar ik ben weer aan het wandelen. Aan de kant gehouden door een wandel-blessure. Het klinkt te knullig voor woorden. En misschien is dat het ook. Maar enfin: vrijdag mocht ik eindelijk weer de spullen bij elkaar zoeken, benodigd voor een driedaags traject. Rugtas gevuld en voor dag en dauw op zaterdagmorgen op weg naar Woudenberg, waar ik Steef ophaal. Bijzonder: Steef is mijn eerste collega bij Rabobank.

Toen ik 33 jaar geleden bij Rabobank begon, was hij ook werkzaam bij de afdeling Installatie en Service Centrale Bank in Zeist. Steef was een jaar eerder begonnen en kon mij wegwijs maken achter de telefoon, waar ik medewerkers mocht helpen, die problemen hadden met hun computer. Om eerlijk te zijn had ik nog nooit een computer aangeraakt en laat staan ermee gewerkt. Leve de automatisering en leve de heldeskondersteuning: in het land der blinden is eenoog koning.

Zaterdagmorgen: Schoonloo. Als een blok geslapen. Het ontbijt in de Loohoeve is uitgebreid en goed. We nemen samen even de route door voor vandaag. 24 kilometer. Het is een van de langere Pieterpad-etappes. Ik maak mij wel wat zorgen over de afstand. De pijn in de kuit is minder, maar nog steeds aanwezig. Hidde voelt er weinig voor om mij op z’n rug te nemen. Dus toch maar besloten om zelf te gaan lopen. Een beetje voorzichtig en niet zo snel. 

We wandelen het dorp Schoonloo uit. Het belooft een mooie dag te worden. De zon is al warm en de trui en het fleece-jasje gaan al snel uit. Er hangt een soort damp over het land. En niet alleen boven de enorme mesthoop die midden op een stuk akkerland ligt. We wandelen door het bos. Hidde merkt op dat het hier net de  “Shire” is. Ik moet onwillekeurig ook aan de Hobbits denken. Het  mos op de grond, de jacobsladders tussen de bomen. We wandelen in stilte en genieten van het landschap. Woorden zijn niet nodig. De natuur zegt alles. 

Donderdag nog een cursus in Amersfoort en vrijdagmorgen na iets te veel afzakkertjes in het hotel na een hele gezellige avond met mijn cursusgenoten vanaf Amersfoort richting Rolde. Vandaag en morgen loopt Hidde mee en hem pik ik met twee bakken koffie op bij het centraal station in Amersfoort. Daarna met de auto naar Sleen, waar we parkeren en de bus nemen naar Rolde. Gedurende de busreis komen de herinneringen aan de eerste 4 etappes weer naar boven. Het uitgestrekte en bijna uitgestorven land, de stukjes bos en de open vlaktes trekken aan het oog voor bij. Straks lopen we daar ook ergens. Het belooft een mooie tweedaagse te worden. De zon schijnt en zal blijven schijnen. Het lijkt wek zomer. In Rolde drinken we nog wat koffie en rond een uur of 11 vertrekken we. Langs de kerk in Rolde, tussen de begraafplaatsen door staan we stil bij twee hunebedden. Het blijft indruk maken: die grote stenen op elkaar gestapeld. Vervolgens start de wandeling. Het zullen vandaag ongeveer 19 kilometers zijn. 

niets is wat het lijkt

misschien is deze laan een zin

en zijn de bomen

woorden van weleer

die hun betekenis ontgroeiden

of vormen deze regels

voor wie ze lezen wil

een komma in de dag

want niets is wat het lijkt

of andersom

De spierpijn begint mij toch wat parten te spelen. Voor vandaag de wekker op 7 uur gezet en het kost mij voelbaar moeite om uit bed te stappen. Stram en als een oude man (ja: ik leg de bal op de stip, dat weet ik) til ik mijn benen uit bed. De houterigheid verdwijnt wat met het douchen en het zetten van de eerste stappen. 

Vandaag de wandeling van Groningen naar Zuidlaren. Mijn broer Marcel zal rond 9 uur in Groningen zijn. Hij loopt vandaag mee. Om meerdere redenen bijzonder: hij heeft in Zuidlaren zijn dienstplicht vervuld en daarnaast is het best lang geleden dat we samen een dag hebben opgetrokken. Ik kijk er naar uit. We ontmoeten elkaar aan de overkant van het centraal station in Groningen en drinken een bak koffie bij een Baristo bar. 

De tweede dag. Van Winsum naar Groningen. Irene gaat naar huis en ik loop alleen verder. Best een gek idee. We ontbijten echter eerst in het prachtige Bed & Breakfast waar we verblijven. “Baatje Borg” staat er op de gevel. Batenborch is de naam die wij bij de boeking mee kregen. Wat een heerlijke locatie en met hoeveel liefde voor de groningse historie is dat huis ingericht. De liefde voor het Groningse land blijkt ook uit de gesprekken die we met de eigenaar hebben. Lyrisch spreekt hij over de wierden, het oude en het nieuwe land, de wijngaarden en de historie van het land. 

We zijn begonnen. Met een vroege start in Lexmond. Wekker op 06.00 uur. De rugzak pakken: het is toch even zoeken wat je precies mee moet nemen. Ze geven echt heel erg slecht weer op voor de vrijdag. Toch nog maar een stormparaplu gekocht en een nieuw fleece-vest. Het schijnt ook fris te worden. Rond 8 uur rijden we richting Groningen. In de Flevopolder wennen we al een beetje aan het vlakke en vooral wijdse land. Rond half 11 zijn we in Winsum waar we de auto parkeren en een bak koffie drinken in de plaatselijke herberg. Alles ademt hier “Pieterpad”. We komen veel wandelaars tegen die vanaf hier hun tweede of laatste etappe gaan lopen. Wij zullen vanavond in Winsum slapen en parkeren hier alvast de auto. Ons idee is om met de bus naar Pieterburen te gaan en dan dus terug te wandelen. Met het schaamrood op de kaken moeten we bekennen dat we nog nooit gebruik hebben gemaakt van de OV-chip kaart. We laten ons de werkwijze uitleggen bij de Bruna in Winsum, kopen een kaart en laden het ding op. En dan is het wachten op de bus. We moeten nog een keer overstappen ook. Dat gebeurt in Neels. Een klein dorpje met een kerk, een kroeg en een bushalte. Een 15 persoonsbusje, waar ook nog een aantal andere wandelaars gebruik van maken. Een mooi systeem die ov-chip!