Op zoek naar het kleischot

Overigens een raar idee om in zeer bekend gebied iets te leren op een plek die je denkt te kennen en dan gewoon weer iets nieuws te zien. Iets waar je jaren zonder het op te merken aan voorbij loopt. In het veen, waar van die bordjes staan met de vermelding dat je dit kwetsbaar gebied niet mag betreden. Onder leiding van André de Bonte (ecoloog Geldersch Landschap) en Karel Hanhart (hydroloog bij bureau Eelerwoude) het veengebied in. Wandelend door een deel van het Wisselse Veen op plekken waar doorgaans niemand komt. En dat is natuurlijk prachtig. In dit gebied is door hydrologische en andere inrichtingsmaatregelen kwel teruggekeerd, wat geleid heeft tot herstel van de originele en bijzondere plantengroei. En kruipend over de grond, zie je planten die je doorgaans niet ziet en vaak onbedoeld en ongemerkt plat trapt. Distels,  bijzondere orchideen, grassoorten, schimmels, maar bijvoorbeeld ook zonnedauw. Ik ken de planten niet bij naam, ben niet zo bekend met de flora in de natuur. Ik geniet van de kleuren, het totaalbeeld, maar vraag me niet hoe een bloem heet (de paardenbloem ken ik, het madeliefje ook, maar dan houdt het snel op!). Aan de deelnemers van de excursie was al te te zien dat de vegetatie bijzonder was. Met fototoestellen, met telefoons gebogen over de kwetsbare plantjes, die als je er wat beter naar kijkt inderdaad iets prachtigs hebben. De bijzondere vegetatie wordt veroorzaakt door de zeer vochtige ondergrond, die …… en daar komt het: veroorzaakt wordt door de grondwaterstand. En dat heeft dan weer iets met dat kleischot te maken.

Die grondwaterstand zit rond de tongerense beek en in het wisselse veen bijna op maaiveldhoogte. Dat wordt veroorzaakt door dat zogenaamd kleischot een restant uit de ijstijd. En daar waren we tijdens de excursie dus naar op zoek. We hebben het kleischot overigens niet gezien, maar wel gevonden. Met een peilstok door het veen.

Leuk om een keer te zien, leuk om een keer mee te wandelen, genietend van het prachtige dat de natuur te bieden heeft. Hoewel de veenplanten en mossen na een paar weken droog- en zonnig weer wit en uitgedroogd zijn, is de grond zompig en als je op je knieën gaat zitten op het op oog droge mos om een foto te maken is je broek vervolgens zeiknat. Tja.... op zoek naar een kleischot. In de ijstijd ontstaan. Het zorgt er voor dat grondwater niet wegstroomt. Een soort ondergrondse dam. Interessant om te weten? Ach.... je kijkt ineens met andere ogen naar het Wisselse veen, waar de vegetatie per perceel verschilt. Het levert mooie en unieke natuur op.

En door het vocht overigens ook erg veel knutten. Dat zijn kleine steekvliegjes die in vochtig gebied gedijen en hun naam erg veel eer aan doen. En.... lieve bewoners van Wissel: "daar heb je in het voorjaar erg veel last van.... en dat gaat niet veranderen". De man van het Geldersch landschap beschreef dat je op een schaal van 5 (pratend over ernst en omvang van het gebied) een dikke vijf scoort. Ze onderzoeken wel wat ze er tegen kunnen doen, maar een remedie is nog niet gevonden. De enige oplossing is het doorbreken van de kleischotten en dat gaat echt niet gebeuren. Het zou de waterhuishouding in het hele gebied overhoop halen. 

Een schrale troost: het is de bedoeling om het veengebied in de komende periode verder te vergroten. Dus de groep mensen die hier last van heeft wordt ook groter. Gedeelde smart, is halve smart moet je dan maar denken. Helaas in het voorjaar dus maar niet met blote armen en benen op je terrasje zitten.  Maar enfin: dat Wisselse veen brengt met zijn unieke vegetatie en waterhuishouding ook iets bijzonders met zich mee.... Die paar steekvliegjes moet je dan maar voor lief nemen, toch?

Afgelopen week werd ik tijdens het sporten in de sportschool niet lekker. Te warm, te enthousiast, te veel inspanning: draaierig van de machines afgestapt, vlekken voor de ogen. Snel op de grond en gaan liggen, maar net niet onderuit. Het scheelde niet veel overigens. Veel water, natte handdoeken op de polsen, in nek en op het voorhoofd. Benen omhoog en langzaam weer op adem komen. De bloedruk of suikerspiegel was niet ok. De personal coach belde zelfs met 112 en ik zag me zelf al in de ambulance verdwijnen, maar gelukkig kwam dat er niet van. Niet goed en niet zo gezond, maar… toch net niet “out” gegaan. De verkoeling van de natte lappen en handdoeken, bracht me weer onder de mensen. Misschien in het vervolg maar gewoon gaan sporten in het wisselse veen. In de openlucht, genietend van de natuur en de prachtige vegetatie. Met zo’n kleischot krijg je een heerlijke koele en vochtige bodem. Mocht je even “out” gaan, dan zorgt de zompige ondergrond voor de noodzakelijke verkoeling en verfrissing… Je weet nooit waar zo’n kleischot goed voor is.