Mijn vader staat gedurende ons bezoek steeds wankelend op. Een mesje op tafel voor de kaas. De toastjes zijn ook al vergeten. Het ligt allemaal in de keuken en keer op keer loopt hij naar het kleine keukentje om het vergeten spul te halen. Hij kan niet stil zitten en vindt het lastig om het aan ons te vragen. Anders gezegd: voordat we het kunnen vragen is hij al wankelend vertrokken en halverwege. Mijn vader vraagt niet, wil zelfs voor zulke kleine zaken niet afhankelijk zijn van anderen en doet het gewoon zelf.

Hij oogt wel wat somber. "Het gaat niet goed met ma", zegt hij. Dat weten we zelf ook wel, maar het hardop horen, van vaderlief is toch wat iets anders. Terwijl Irene toch even naar de keuken loopt om de servetjes te halen, buigt hij zich iets naar me toe. “Ze herkent mij ook niet meer,” zegt hij zacht. Met een snik in zijn stem. “En gisteren zei ze dat ze elke avond bidt of ze naar pappa en mamma mag.” Hij slikt en kijkt geëmotioneerd weg. “Mag ik daar ook om bidden?” vraagt hij, met een gebroken stem. “Want zo kan het toch niet langer?”

Ik kijk hem aan. Mijn vader, de man van het vaste geloof, zijn vertrouwen in de Eeuwige. Ik knik maar even. Natuurlijk mag je daarom bidden. Wat moet je antwoorden op zo’n vraag? Het klinkt wrang – hij vraagt het met een soort schuldgevoel – en toch voel je de liefde. Liefde die het lijden niet langer wil laten duren en kan aanzien. Het is eigenlijk bidden om kracht, bidden om nabijheid. Dat wens je toch iedereen toe?

Toch hebben we ondanks de verdrietige stemming aan het begin een mooie middag met elkaar. Gedurende het gesprek verdwijnt de somberheid bij mijn vader. Misschien doet het glas wijn wel wonderen. We hebben een mooi gesprek, ook over de verjaardag van mijn moeder (in juli pas). Het houdt hem bezig. Vasthouden en loslaten. Dat is ook nu het motto.

We knuffelen hem bij het afscheid en lopen daarna naar het verzorgingshuis. Vaderlief zwaait ons vanaf de zevende verdieping uit en roept nog wat. 'Bellen jullie als jullie weer naar huis gaan? Hoe het met je moeder was?' We steken onze duim omhoog en lopen door.

We kunnen haar niet meteen vinden. Ze zit niet op haar kamer. “Ze is wat aan de wandel,” zeiden ze op de afdeling. Buiten, in de tuin, zien we haar uiteindelijk. Verdwaasd, maar met een minzame glimlach als we haar begroeten. Die glimlach gaat over in tranen als we met haar oplopen naar haar kamer. “Ik ben zo verdrietig,” fluistert ze. “Zo alleen.”

Op haar kamer hangen overal foto’s:  familie, kinderen, de hondjes: herinneringen.  Ze kan de foto's echter niet verbinden aan wie we zijn of voor haar waren. “Wie zijn jullie?” blijft ze vragen. “Jullie lijken op iemand… maar ik weet niet meer wie.” Ik zit tegenover haar, kijk haar indringend aan. Zonder een blik van herkenning in haar ogen. Ze kijkt mij ook indringend aan.  Alsof ze wil weten wat voor vlees ze in kuip heeft: een vreemde die haar komt opzoeken. Ik probeer met woorden als mama, ma en moeke iets van verbinding te maken, maar ze kijkt me met een lege blik aan. Verbinden en herkennen met dat soort woorden en zeker niet met die kale man die ze uitspreekt, lukt domweg niet. Het past niet meer in haar plaatje.

Ze heeft overigens pijn. Een val, gisteren. Door een andere bewoner omver geduwd, op haar zij gevallen. Alles doet zeer. Ze zit in haar stoel, ogen vochtig, hoofd naar beneden. Het gesprek valt stil. Ik zet de radio aan, in een poging de stilte te verbreken. Een lied uit de Johannes de Heer-bundel vult de kamer.

En dan gebeurt er iets.

Ze neuriet mee. Eerst aarzelend, daarna voluit zingend. “Dat is mijn papa,” zegt ze. “Dit zongen we vroeger altijd thuis.”

De tekst is bijna onverstaanbaar, maar het gaat over het vaderhuis en over thuis komen.

Vervolgens volgt een lied van Conny vandenBos. Niet religieus, maar moeke zingt het in een adem door: Ik geef je een roosje, m’n Roosje. Ook die tekst kent ze woord voor woord. Wij luisteren. Kijken. En zwijgen.

De tekst van dat wat ik vroeger een zwemellied noemde, komt wel binnen overigens: het raakt. Het kan geen toeval zijn, maar het gaat verder bij iets wat mijn vader vanmiddag probeerde te vertellen. Het is bijzonder dat mijn moeder het nu, met tranen in haar ogen zo mee kan zingen. 

"Haar grapjes, haar ernst en haar trouw

En hij weet nog precies hoe ze lachte

Toen hij zei; ik maak een liedje voor jou

Ik geef je een roosje mijn roosje

Ik geef je een roos elke dag

En ik hou van jou tot de wei zonder dauw

En de echo niet lacht om een lach

Ik zag ze zo vaak in ons straatje

Een oud heel tevreden lief paar

Als het strand bij de zee

Waren zij met z’n twee

Want ze hielden zo veel van elkaar"

Tijdens het zingen, kijk ik naar het nachtkastje naast haar bed. Een foto van haar ouders. Van haar broers en zussen. Een foto van mijn vader, waar met pen "Mijn Man" op is geschreven. Gewoon om niet te vergeten. Eén foto springt eruit: mijn moeder in betere dagen, een brede lach naast haar moedertje – mijn oma. De foto van haar vader is er op vastgeplakt. Ook mijn oma was toen al aan het dementeren. De cirkel lijkt rond. Een lijn van verlies, maar ook van liefde, van zorg, van het vasthouden aan iets wat langzaam wegdrijft.

Een half uur later zitten Irene en ik in de auto. We zijn stil. De Bee Gees zingen door de speaker van de autoradio. Night Fever – een echo uit mijn jeugd. Nog geen zestien was ik, vol plannen en dromen. Ik zou met de soos naar de film gaan. Wist eigenlijk niet of  het mocht. John Travolta. Mijn moeder gaf me een duwtje in de goede richting. “Ga maar, jongen. Geniet ervan” en ze duwde wat geld in mijn hand voor het bioscoop kaartje. Gek dat juist dat beeld ineens terug is. 

En nu is ze weg, maar ook weer niet. Muziek bracht haar even terug.

Ze zong mee. Woorden en herinneringen van toen.

Heel even. En ik voelde haar daar, ergens achter haar ogen, achter de mist. 
Het doet toch wel pijn. Het is verdrietig.

Mijn vader vroeg of hij mocht bidden dat het ophield.

Misschien doe ik dat vanavond ook maar.

Bevrijdingsdag. Hoe kunnen we het vergeten. Hoe belangrijk zijn dan de dagen dat je moet en kunt herdenken. En wat doen we daar dan mee? Wat leren we er van? De kranten staan (alleen) deze dagen vol met artikelen over de oorlog en er worden nog steeds mensen gevonden die de oorlog zelf hebben meegemaakt. Kinderen waren het toen nog. De verhalen worden breed uitgemeten en uitgemolken. Ach... en hoewel de beelden van toen ongetwijfeld vervaagd zijn, is het goed om ze door te vertellen.

Hoe anders en irritant (irritatie zegt meer over jezelf dan over een ander, overigens) zijn de gesprekken over 4 mei en dat wat je op deze dag wel of niet mag herdenken. De praatprogramma's zitten er weer vol mee. Van wie en voor wie is 4 mei?

Hoewel het steeds moeilijker lijkt om in deze tijd van meningen en polarisatie tot een gezamenlijk moment van bezinning te komen, is 4 mei toch geen dag van één groep? Het is een moment waarop we stilstaan bij oorlog, vrede, vrijheid – en de prijs die daarvoor is betaald. Die prijs werd betaald door velen, van verschillende afkomst, achtergronden en overtuigingen. Als die herinnering gekaapt wordt om hedendaagse conflicten – hoe schrijnend ook – te overschaduwen, verliezen we de essentie van wat we herdenken. Dan vergeten we dát we juist op 4 mei stil mogen staan bij het belang van verdraagzaamheid, dialoog en vrede, ongeacht wie of waar je bent. We lijken zelfs dat uit het oog verliezen en wijzen naar de andere groep (als we onze armen nog hebben, dan). Polarisatie en Herdenken. Hoe kunnen we vergeten?

Maar goed, terug naar het alledaagse vergeten. En dan gaat deze blog weer over op simpel en de weg van het platgelopen pad weer op: letterlijk dan. Vorige week zondag had ik ook al iets ‘vergeten’. Niet om naar de kerk te gaan (ik heb voor mijn gevoel niet eens gespijbeld), maar wél dat er ook andere manieren zijn om tot bezinning te komen.

Ik trok mijn wandelschoenen aan en liep het Horsthoekerpad, een klompenpad dat zich sierlijk door het poldergebied en de landerijen rond de Keuterstraat slingert, en daarna het bos en de heide in trekt. De onderweg gemaakte foto's steken natuurlijk schril af (niet alleen kwalitatief) tegen het beeld van het Gazaanse jongetje.

En toch. Wat wonen we toch mooi. En dan die beelden van de lente en de ontluikende natuur. Alsof de rest van de wereld niet bestaat. Wat een schoonheid. En wat had ik het gemist. Of beter gezegd: wat was ik het vergeten. De stilte, de geur van natte aarde, de ree die ik in de verte zag wegschieten. Het was een wandeling die ik niet snel zal vergeten. Mede dankzij de spierpijn die nog dagenlang bleef hangen.  Een reden te meer om wat vaker te bewegen. Wat vaker naar buiten te gaan. Wat vaker te herdenken. Wat vaker stil te staan. En vooral… om de volgende keer mijn sportpas níet te vergeten.

Maar met deze platte zin, kan dit bericht natuurlijk niet eindigen. Eigenlijk is de boodschap van deze blog en de metafoor van de wandeling, dat we niet moeten vergeten om in beweging te komen. Het mooie moeten zien, omdat het er ook is en het er ook kan zijn. En ja, daar hoort ook dat andere beeld bij. Van dat Gazaanse jongetje. Want dat is er ook! Daar hoort bezinning bij, daar hoort het "binnen laten komen bij" en daar hoort herdenken bij en zeker het niet langer zwijgen en de andere kant opkijken.

Mijn verjaardag verloopt maandag verder rustig. Het regent whatsapp berichten en via LinkedIn ontvang ik felicitaties (van die standaard zinnetjes) van mensen die ik al jaren niet gesproken heb. Blijkbaar staat op LinkedIn dat ik vandaag jarig ben. Het roept herinneringen en verhalen op uit een grijs verleden. De dag kabbelt wat verder door. Op mijn werk wordt er amper aandacht aan besteed: thuis werken creeert ook wat meer afstand (en zeker als er geen traktaktie is, weten veel collega’s het domweg ook niet). 

744 maanden. 62 jaar. Nog een lustrum verwijderd van de AOW gerechtigde leeftijd. “Je wordt ouder papa, geef het maar toe, je wil er alles aan doen, maar je weet niet hoe.” Vergankelijkheid. Je voelt het aan je lijf. Niet dramatisch (en ik wil dat zeker niet overdrijven), maar… in de avond wat vroeger naar bed, soms tijdens het lezen van de krant op zondagmiddag gewoon even de ogen dicht knijpen… ach.. het hoort bij de gang van het leven. Je wordt je er bij het ouder worden wel steeds meer bewust van. Zeker als je dan naar je ouders kijkt. Over 25 jaar ben ik net zo oud als mijn vader nu is. Mijn moeder is nog jonger.

Wat vliegt de tijd. Vergankelijkheid. Je raakt dingen kwijt. Dingen die je niet meer kan doen, fysieke functies of herinneringen. Er vallen mensen weg: letterlijk of figuurlijk, dichtbij of veraf. 

Rond 20:00 uur op mijn verjaardag gaat de telefoon. Het is mijn vader. Hij is bij mijn moeder. “Erwin, je moeder wil je ook even feliciteren” en hij geeft de telefoon door aan aan haar. Ik krijg de vertrouwde stem van mijn moeder aan de lijn. Ik moet er even bij slikken. "Hallo, wie is daar?" Ik noem mijn naam, maar er gaat blijkbaar geen lampje branden. Ik hoor mijn vader op de achtergrond fluisteren, dat ik Erwin ben haar zoon en dat ik jarig ben. Ben jij Erwin, vraagt ze?  Ik bevestig dat, maar ze is alweer kwijt dat ik jarig ben en dat vertel ik haar dan maar. Ze wenst me (ingefluisterd en wel) iets liefs toe en vraagt vervolgens wie ik dan ook al wel weer ben. Mijn naam verbinden aan het feit dat ik haar zoon ben, lukt niet. De stem is bekend, haar opgewektheid ook: als je niet naar de inhoud luistert, klinkt het zo echt en vertrouwd, maar ze is er eigenlijk gewoon niet meer bij.

Na wat lege zinnetjes over en weer hangen we uiteindelijk op. Het doet pijn en ik slik wat tranen weg. Je wordt met het ouder worden ook wat emotioneler, bedenk ik mij. Vergankelijkheid, hoe schrijnend en verdrietig kan het zijn. Mijn lieve moeder, die lieve stem, zo verward, zo herkenbaar en toch zo afwezig.

Mijn verjaardag vieren we in kleine kring op zondag 6 april. Mijn kinderen zijn er, mijn broers en zus en wat neven en nichten.

Mijn vader is er gelukkig ook. Het hele weekend in Heerde. Op vrijdagmiddag zitten we in het zonnetje wat te praten over dat wat ons bezig houdt. Met hem wandel ik die avond nog even over de hei. Hij achter de rollator, ik schuifel (met zijn wandelstok in de hand) wat naast hem mee. We praten over het leven, de omgeving en genieten van de ondergaande zon.

"Vandaag zit je moeder al weer 30 maanden in Batenstein", zegt hij op een gegeven ogenblik. We missen haar, ze is er nog en houden haar vast. We lopen zwijgend en in gedachten verzonken verder.

De tijd vliegt voorbij… tijden veranderen en… ja… we worden elke dag weer weer ietsje ouder…  zoveel onvoltooid verleden tijd.

Stef Bos schreef er een prachtig lied over: Achter in de rij.

Kijk om

Er is een zee van ruimte

Kijk om

Er is een zee van tijd

Er is nog zoveel om te doen met wat geweest is

Zoveel onvoltooid verleden tijd

Bijgaand ter afsluiting van deze blog een link naar tekst en lied: https://youtu.be/FwQ1RZ-p1N4?si=JEEbG2OjW85H_L8H

De enige echte oplossing

Na weken van steeds terugkerende stroomstoringen, waarbij de monteur ons al begroette met “zo, daar zijn we weer”, (€ 139,-) werd de kogel door de kerk gejaagd: de meterkast moest vervangen worden. Klaar ermee. Nieuwe kast, alles fris, alles goed. Toch?

Op de dag van de vervanging bleek al snel dat het probleem dieper zat. Letterlijk. Liander moest eraan te pas komen om de aansluiting en toevoer te verbeteren. Al knutselend in de kleine meterkast ruimte, viel vervolgens de stroom uit in de hele straat. Op mijn telefoon kreeg ik een melding (zo heb ik dat ingesteld) van Liander, dat er een stroomstoring was in en rond de Keuterstraat en dat het wel 4 uur kon duren. 

Inmiddels stonden er 4 mannen in de gang en hoorde ik iemand wat mompelen over een brandlucht.

Dus daar zaten we, samen met de buren, in een collectieve black-out. Meer dan vier uur lang. De koelkast begon onheilspellend warm te worden, de telefoonbatterijen zakten langzaam richting 1%, en de werkdag eindigde abrupt toen de laatste noodaccu het begaf. We hebben het geprobeerd hoor, met powerbanks en accuvoeding (speciaal de avond daarvoor opgeladen), maar een dagje thuiswerken zonder elektriciteit is net als een dieet met alleen maar taart: een nobel idee, maar niet vol te houden. Hoewel dit voorbeeld eigenlijk nergens op slaat, als je aan het vasten bent (inmiddels meer dan 7 kilo lichter).

Voorbereid op een crisis? 

De overheid roept op om voorbereid te zijn op een crisis. Minimaal 72 uur zelfvoorzienend, zeggen ze. Water, voedsel, een noodradio, kaarsen… Wij hebben de test alvast voor jullie gedaan: we haalden niet eens één volle werkdag. Je vraagt jezelf tijdens zo’n moment af hoe het vroeger ooit heeft kunnen werken (zonder electriciteit, zonder internet), maar belangrijkste vraag voor mij gedurende de dag was hoe ik in vredesnaam nog thee kon zetten. Het goedje in de ’s ochtends gevulde thermoskan is na een aantal uur echt te brak om te drinken namelijk.

Het probleem is inmiddels opgelost. De huizen in de Keuterstraat beschikken weer over stroom en zelfs bij ons knipperen de lampen niet meer en hebben we al een paar dagen geen storing meer. Ik heb wel het vermoeden dat de meterkast niet vervangen  had hoeven te worden: het probleem zat bij Liander. Dus in die zin voor niets heel veel kosten gemaakt. Ik troost me maar met de gedachte dat ik toch al van plan was om de oude kast een keer te laten vervangen.

We hebben weer licht, we kunnen weer thee drinken en de telefoons zijn weer opgeladen en internet is actief: het is allemaal weer normaal ….

Hoewel…..  Sinds de storing doen de straatlantaarns het in de Keuterstraat het niet meer. Je kunt natuurlijk niet alles hebben…

En tot slot de rest van de tekst en de link naar de song van de Dijk:

Te veel woorden, Te veel zinnen

Te veel woorden, Draaien in mijn kop

Te veel woordenTe veel muren

Te veel uren, Tikken langzaam op

Te veel mensen, Te veel draaien, Te veel mensen

Draaien eromheen

Te veel mensen, Te veel zinnen, Te veel woorden

Voor een mens alleen

Mag het licht uit, Mag het licht uit, Mag het licht uit

Als ik je in mijn armen sluit

Te veel ogen, Te veel tranen,Te veel ogen

Tranen van verdriet

Te veel ogen, Te veel vragen

En de antwoorden, Die zijn er niet

Mag het licht uit, Mag het licht uit, Mag het licht uit

Als ik je in mijn armen sluit

Te veel woorden, Te veel zinnen, Te veel woorden

Draaien in mijn kop

Te veel woorden, Te veel muren, Te veel van alles

Na een lange lange dag

En zo zie ik ze graag

Maar nu is het genoeg

Genoeg geweest vandaag

Mag het licht uit

Mag het licht uit

Mag het licht uit

Als ik je in mijn armen sluit

Mag het licht uit

En toch… toch is er iets moois aan die Milon Circle. Niet vanwege de kilo’s die er níét af vliegen, maar vanwege de mensen. De vaste gezichten die net als ik in hun sport-outfit staan, de blik op oneindig, hopend op een wonder. Niemand haalt een Olympische medaille (volgens mij valt ook niemand af: maar ik kan mij vergissen) maar we doen het toch. Tussen de apparaten door worden de verhalen over werk uitgewisseld, worden grappen gemaakt en gaat het over  (klein)kinderen, vakanties en de beste manier om spierpijn te voorkomen. 

Het is misschien wel een prachtige metafoor voor hoe we als samenleving met elkaar functioneren. Misschien wel wat ver gezocht, maar maatschappelijk worstelen we toch ook met van alles en nog wat? We proberen er het beste van te maken, en vaak lijkt het net alsof we nergens komen. Maar in kleine kring, met de juiste mensen om je heen, is het eigenlijk best goed toeven. En misschien is dat wel de echte winst: niet de kilo’s die verdwijnen, maar het "in het moment zijn" of "de band" (hoe oppervlakkig dan ook), die ontstaat met degenen die net zo hard hun best doen.

“Live happy, live present, live always connected”, las ik ooit ergens. Zo is het eigenlijk ook. Het heeft wat weg van mijn blog van vorige week (het zit me blijkbaar toch hoog: excuus daarvoor…).

Maar volgende week sta ik er weer. Bij Bijsterbosch (fase 8 inmiddels). Niet omdat ik verwacht ineens een afgetrainde versie van mezelf in de spiegel te zien, maar omdat het soms al genoeg is om deel uit te maken van iets. Ook een klein onderdeel van die grote cirkel (van het leven).

En wie weet… misschien zorgt die Milon Circle uiteindelijk toch ook een beetje voor wat beweging – al is het maar in mijn hoofd. 

Live happy, live present, live always connected!

Het was hard werken, maar wie maalde daarom? De vogels floten alsof ze de lente zelf uitriepen, de aarde rook naar nieuw leven, en onder de blauwe lucht groeide iets anders dan alleen gesnoeide takken: verbondenheid. Fellowship, zoals ze dat zo mooi noemen. Niet vergaderen over problemen, maar samen aanpakken. People of action. En dan gebeurt er gewoon wat. Al was het alleen maar dat de doornen van de rozen of de meidoorn zich dwars door de kleren en handschoenen heen boorden en niemand daar om maalde. Uiteindelijk ging het dan toch om het werk dat vervolgens wordt gedaan. 

En zo, terwijl de zon langzaam steeds meer aan kracht toenam, de zonnebrand zelfs uit de tassen werd gehaald, de schaduwen over de uiterwaarden steeds korter werden met de stijgende zon, bleef die gedachte hangen. Het kan dus anders. Niet alles hoeft zwaarmoedig en uitzichtloos te zijn. Soms is er alleen een rivier, een paar mensen met snoeischaren, en een dag die eindigt met het gevoel dat de wereld – hoe klein ook – een beetje mooier is geworden.

Vandaag was even anders. En misschien is dat precies wat we nodig hebben.

Zelfs mijn oudste zoon (ook niet vies van een goed en groot glas wijn en een goede maaltijd) steekt tegenwoordig al waarschuwend het vingertje omhoog. “Je moet opletten, pa”, dit is niet goed. En dan duidt ook hij op mijn te zware lijf en mijn levensstijl. Ik kreeg zelfs een app aangeraden om mijn eetpatroon vast te leggen. Wel een tijdje gebruikt, maar de discipline ontbreekt om dan dagelijks al die calorieën bij elkaar op te tellen.

Mijn tweewekelijkse bezoek aan Bijsterbosch (de sportschool in Heerde) zet geen zoden aan de dijk. Tenminste: misschien ook wel, maar volgens Irene eet en drink ik alles wat ik afval door het sporten er weer net zo hard aan. Ik heb nog een tijd beweerd dat ik vet in spieren omzet (en daardoor geen kilo’s meer verlies), maar die stelling kan ik ook niet meer met droge ogen volhouden.

"Alles van tafel" dus: vasten tijdens de 40 dagen tijd en dan Pasen vieren (en weer in het oude ritme vervallen). Het is een uitkomst. Pittig in de eerste weken, maar het went en na een tijdje voel je je beter dan ooit. Wel confronterend dat je voor de zomer dan weer op gewicht bent. Het blijft een dilemma en er lijkt gen tussenweg mogelijk. En over het “alles van tafel” of “alles op tafel” dilemma gesproken. Ik keek vorige week naar de Nederlandse film “Alles op Tafel”. Een Netflix film van Linda de Mol (“my goodness: “dieper kan je niet zakken”, zou je kunnen stellen). Het heeft niets met vasten te maken, maar wel met al; het goede wat eten en gezellig samenzijn kan brengen (of in dit geval juist niet).

De film gaat over een groep vrienden die een diner organiseren en afspreken dat alle telefoons tijdens het eten op tafel moeten blijven liggen, maar dat elk telefoongesprek of bericht dat tijdens de maaltijd binnenkomt wordt voorgelezen of op de speaker moet. Ik heb de film helemaal uitgekeken. En dat gebeurt doorgaans bijna nooit en helemaal niet met Nederlandse films en zeker niet met TV optredens of films, waar Linda de Mol haar gezicht laat zien. Een doldwaze film: echt prachtige conversaties en dilemma’s als alles op tafel komt en bespreekbaar wordt. Ook de zaken die je eigenlijk niet zou willen delen. Met plezier naar gekeken.

De film is een remake op de Italiaanse film Perfetti sconosciuti uit 2016. Eerder werden er ook al versies van de film gemaakt in diverse andere talen. Voor een trailer: https://www.pathe.nl/film/25421/alles-op-tafel en hij staat gewoon op Netflix.

Ik ga maar gewoon starten met vasten. Alles van tafel of alles op tafel? Eigenijk het maakt niet zoveel uit. Of toch wel...

Dat is ook logisch, want mijn jongere broer komt naar ons zomerhuisje in Epe en hij heeft er patent op dat het dan altijd regent (zowel hartje zomer als de weekenden in voor- of najaar. Wij checken altijd eerst even de bezetting van het zomerhuisje, voordat we besluiten om te gaan fietsen of een wandeling te maken. Als mijn broer er is, weet je dat je beter binnen kunt blijven. Ik weet niet of je het boek van Heere Heeresma hebt gelezen: “Han de Wit gaat in ontwikkelingssamenwerking (een parodie op de traditionele hollandse christelijke jongensboeken). In dat boek regent het alle dagen van het jaar en ik moet altijd aan dat boek denken als broer en schoonzus naar Epe komen. Het maakt hun weekenden er overigens niet minder op. Alles is natuurlijk betrekkelijk.

Maar enfin: het is vandaag lente en dat fleurt de boel letterlijk en figuurlijk weer wat op. Er is altijd licht aan het einde van de tunnel. Daar zullen de mensen in Gaza of Oekraine anders naar kijken, hoewel de hoop op betere tijden waarschijnlijk ook doet leven.

Er gebeurt veel in de wereld. Je kunt het bijna niet meer bevatten. Wat een ellende, wat een dommigheid, wat een fake-nieuws, wat een politiek gekonkel, wat een respectloosheid, wat een liefdeloosheid. Je kunt geen Talkshow aanzetten, geen journaal bekijken geen nieuwssite bezoeken, zonder dat je beelden, geluiden of effecten meekrijgt van de hierboven genoemde woorden. En dan is het best knap (vind ik zelf) dat ik de laatste zinnen kan opschrijven zonder dat ik woorden als Musk, Trump, Poetin of Netanjanu gebruik. 

Het wordt lente: en als je dan niet naar de TV kijkt en dat eerste fladderende vlindertje voorbij ziet komen, dan lijkt het net allemaal goed te zijn op deze aardkloot. Onwerkelijk. Wat je niet weet of niet ziet of hoort, dat is er domweg niet. Was het eigenlijk maar zo simpel.  Was het maar zo betrekkelijk.

Afgelopen week had ik met mijn managementteam een dagje op de hei. Zo’n off-site, in kasteel Woerden. Mooie locatie en goed bereikbaar met de trein. Mensen die mij kennen weten dat ik niet zo’n OV-reiziger ben, maar deze keer toch maar voor dat middel gekozen. Vanuit Wezep met de boemel voor dag en dauw naar Utrecht en dan weer verder met de boemel naar Woerden. 

Terug werd het een drama, waarbij alles gebeurde wat mij doorgaans weerhoudt van het reizen met de trein. Hollend na het diner (het lag al wat zwaar op de maag) naar het station. Best grappig dat rode achterlicht van zo’n wegrijdende trein. Maar niet heus. De eerste vertraging dus al te pakken. Bij het openen van de 9292 app zag ik dat er een gewijzigd reisadvies was. Richting Zwoll: twee treinen en 2 bussen. Het zal toch niet waar zijn?

Tierend en de NS verwensend loop ik een kwartier later dus op het station in Utrecht. “U kunt het best de trein naar Hilversum nemen”, meneer… “en dan kijken of het lukt om de trein naar Amersfoort te nemen. Als u geluktheeft, rijd er dan wel een trein naar Zwolle”.

Vol ongeloof kijk ik de best wel vriendelijke NS-er aan. “Er is ongeluk gebeurd. Iemand voor de trein gesprongen bij Den Dolder.” De boosheid is ineens weg. Ik schaam mij voor de innerlijke boosheid. Alles is betrekkelijk natuurlijk. En wat is nu een beetje vertraging als je dit als machinist of nabestaande meemaakt? Je moet er niet aan denken.

Wat mijmerend loop ik naar het perron en neem plaats in de trein naar Hilversum. Tegenover mij zit een huilende vrouw. Twee grote koffers naast haar. Ze had in de trein van het ongeluk gezeten. Had 2,5 uur vastgezeten en had daardoor haar vlucht naar Buenos Airos gemist. Nu dus maar opweg naar huis, ook via Hilversum naar Amersfoort. Ze had zich er zo op verheugd “38 graden verschil”, zegt ze. Lang voor gespaard en dit wordt niet vergoed. Pfff... en dan klaag ik over wat vertraging. Alles is betrekkelijk.

Om kwart voor elf was ik thuis. Doodmoe, maar met een dubbel gevoel. Alles is betrekkelijk…. vandaag schijnt de zon.

Hoewel…. het begint bewolkt te raken. Ik denk dat mijn jongere broer in de buurt is.

Tja… en na Twitter en Facebook kwamen Snapchat, Instagram (intensief gebruikt) en vervolgens Tiktok, Mastodon en ook nog Bluesky. Allemaal interessant, soms nog leuk ook, maar… wel stuk voor stuk van een zelfde laken het pak. Het afscheid van Twitter kondigde zich al een tijd geleden al. Wat een bagger, wat een zuurheid en wat een goedkope zwartmakerij. Je miste er niets aan. Ging er soms (grappig bedoeld weliswaar) nog aan mee doen ook. Snapchat volgde al snel, evenals TikTok. Als ambtenaar mag je dat laatste product ook niet op je smartphone hebben. Die Chinezen komen namelijk overal achter.

Instagram en Facebook bleven het meest en langst in gebruik. Swipend door filmpjes (uren naar voorspelbare dommigheid kijken, soms nog leuk ook). En natuurlijk ook de door ijdelheid gedreven berichten over “hoe goed en leuk ik het wel niet heb en had”. 

Waarom plaats je toch al die “Ondertussen in Heerde, Zwolle of waar je ook bent" berichten? vroeg een goede vriend. Ik moest het antwoord toch een beetje schuldig blijven. Het vage standaard antwoord was, dat ik de familie een beetje op de hoogte wilde houden. Dat klopte ook wel min of meer, maar…. de onbedwingbare behoefte om te "shinen" (dat denk je dan zelf, overigens: ook al zo'n misplaatst zelfbeeld) was er ook gewoon. En wat schiet je er mee op? Los van het dommige tijdverdrijf, waarbij de telefoon vergroeit met je hand? Eigenlijk helemaal niets. 

Wat een onzin dus eigenlijk. Dommigheid, ledigheid (is des duivels oorkussen, toch?) dat is het. En ik mag nu feitelijk zeggen: dat was het. Na de zogenaamde vrijheid van meningsuiting besluitenin Amerika, waarbij je fakenieuws en niet gecheckte (onjuiste) feiten ongecensureerd de wereld in kan brengen, heb ik afscheid genomen van…… Geen Facebook meer, geen Instagram en de rest ook maar verwijderd. 

Lees dit bericht (als Facebook of Instagram gebruiker) niet als een oordeel overigens over je dommigheid of slimheid. Voel je alsjeblieft niet aangesproken, als ik verwijs naar tegeltjeswijsheden, kattenberichten of de grappig bedoelde foto's. Ik zou na zoveel ijdele berichtjes van mij zelf niet durven.

Maar nu wel gestopt dus met het tijdrovende gedoe op social media en de gekke drive of behoefte om zoveel mogelijk “likes” te krijgen. Alsof dat je leven verrijkt. Het gaat eigenlijk nergens over…. mensen zitten toch raar in elkaar…. hoewel: wie wil er nu niet aardig gevonden worden?

Een week na het afscheid: nog geen afkickverschijnselen en veel tijd over. Zo simpel is het...

Bye Bye Socials….. terug naar de echte wereld. Nog wel linkedin, overigens (Maar wat ik daar mee opschiet? Misschien binnenkort ook maar verwijderen). En natuurlijk deze website. Ook een vorm van ijdelheid natuurlijk, maar toch net iets anders…. (je kunt niet eens een like geven…)

We leven in een vreemde wereld. Je wordt er niet vrolijk van. Gaza wordt plat gebombardeerd (we staan erbij, kijken ernaar en zwijgen). Rusland houdt niet op (we staan erbij, kijken er naar en zwijgen) in Oekraine en zelfs in Nederland worden de meest gruwelijke dingen in de onmachtige politiek geroepen (en een beetje gedaan). We staan erbij, kijken er naar en zwijgen.

We moeten ons voorzichtig gaan voorbereiden op oorlog riep Marc Rutte (in zijn nieuwe rol) onlangs. Heb jij al een noodpakket in de kelder staan? De vraag naar dit soort pakketten is blijkbaar nog nooit zo groot geweest.  Je wordt er niet vrolijk van in ieder geval. Wij hebben overigens geen noodpakket in de kelder gezet.

En als we dan toch in de "depri-sfeer" zijn. Ik schrijf hier regelmatig over mijn ouders. Het wordt er niet beter op. Met mijn moeder gaat het niet goed. Ze gaat eigenlijk hard achteruit. Verwardheid, Verdriet en Verbazing als we ons bij haar aandienen.

Het is keer op keer toch wel weer even slikken bij iedere ontmoeting. Ze herkent ons niet meer. Weet wel dat het goed is, maar het is niet fijn. Mijn vader heeft het ook- en daardoor zwaar. We staan erbij, kijken er naar en kunnen niet anders dan zwijgen… hoewel… gelukkig komt vaderlief nog regelmatig in Heerde en hebben we mooie momenten met elkaar. Korte wandelingen, een museumbezoek en Quality-time bij een goed glas wijn. 

Overpeinzingen… een nieuw jaar. Mooier kunnen we het niet maken, zo lijkt het. Een beetje somber dus…. Ik kijk uit naar de lente…de bloembollen laten zich al een beetje zien. De heide roept… ik kijk er naar uit.

Het is de eerste keer dat ze mij bij een bezoek niet meer herkent en weet wie ik ben. Het is zo’n moment waarvan je weet dat het een keer gaat komen. Ik probeer me groot te houden en er luchtig over heen te praten. Het doet pijn en ik heb moeite om mijn tranen te bedwingen. Hoe gek is het dat je eigen moeder je niet herkent.  Ze gaat achteruit en dat merk je aan alles. Het is slikken, zeker als je meer en meer beseft dat zij (de vrolijke en liefste moeder van de wereld) daarmee steeds meer uit beeld verdwijnt. Eigenlijk is het precies andersom. Wij verdwijnen uit haar beeld, uit haar gedachten. Hoe eenzaam en verdrietig moet dat wel niet zijn? 

Ze weet of voelt dat het met onze aanwezigheid overigens wel goed zit. Vraagt of ik haar jongere broer ben en ik leg het nog een keer uit. “Ik ben je zoon, mama”. Ze schudt een beetje met haar hoofd, knijpt met haar ogen, alsof ze haar geheugen wil activeren, en begint weer wat te huilen, hoewel ze zich vervolgens ook verbijt en flink probeert te zijn. Ik vraag (tegen beter in) wat er aan de hand is. Ze wijst naar haar hoofd. “Het gaat niet goed met me”, zegt ze. En maakt met haar hand een gebaar, dat je doorgaans maakt om iemand te duiden die gek is of iets geks heeft gezegd. We proberen van onderwerp te veranderen en ik loop naar haar toe en laat wat foto’s op mijn telefoon zien. “Kijk daar zijn wij samen, moeke, jij en ik”. 

“En wie ben jij dan?” 

“Ik ben Erwin, mama” en ik maak vervolgens het grapje dat ze al zo veel jaren naar mij heeft gemaakt: “ik wijs naar haar buik en zeg dat ik daar in heb gezeten”. Ze glimlacht, lijkt wat tot rust te komen en vraagt waar Nico is. Ik zeg dat hij straks komt en ze merkt op dat dat fijn is. We praten over koetjes en kalfjes. Ze maakt een grapje (wijst naar mijn te dikke buik en vraagt hoeveel maanden ik nog moet en wanneer de bevalling is), glimlacht en in een flits zie ik weer even iets van mijn oude vrolijke  moeder.  

Wie is dat dan Erwin? Dat is Irene. Je schoondochter. Mijn vrouw. Ze gelooft het niet, maar knikt even. 

De stemming verbetert maar dezelfde vragen komen steeds weer terug. De antwoorden zijn echter in een “split second” weer vergeten.

Als we vertrekken omhelst ze mij nog een keer. “Dag mamma, dag moeke…. tot de volgende keer”. 

"Dag lieffie", zegt ze… we zwaaien buiten nog een keer naar het raam, waar ze achter staat.  Met beide handen zwaait ze ons uit… ze huilt. Ik van binnen ook. 

Dag moeke…

Misschien wil je na het lezen van deze blog wel een donatie doen aan de stichting Alzheimer.  Alzheimer Nederland zet zich in voor een van de grootste uitdagingen van deze tijd: dementie. Samen met duizenden vrijwilligers, mensen met dementie, mantelzorgers, onderzoekers, donateurs en collectanten, werken zij aan een toekomst zonder dementie en aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Je kunt hun werk ondersteunen via de link naar de volgende site: www.alzheimer-nederland.nl. Je kunt ook de "ik denk aan je" afbeelding hierboven aanklikken...

Wat is dat eigenlijk? Een zucht..

Ik zocht op internet naar een verklaring en vond bijgaande definitie: Een zucht is een hoorbare, diepe ademhaling waarbij lucht met kracht wordt uitgeblazen, vaak om spanning, frustratie, opluchting of vermoeidheid te uiten. Het is een universeel signaal van emotie, subtieler dan woorden maar vaak veelzeggend. 

Bij de definitie op internet werden ook wat voorbeelden genoemd. Situaties waarin mensen onbehoorlijk zuchten:

1. In een vergadering: Wanneer iemand luid zucht na een voorstel dat hen niet aanstaat, alsof ze hun ongeduld of afkeuring niet kunnen onderdrukken.
2. In de rij bij de kassa: Als iemand opzichtig zucht omdat de persoon voor hen wat te lang doet over het afrekenen.
3. Thuis: Wanneer een partner zucht bij het horen van een taak die ze liever niet uitvoeren, bijvoorbeeld “Kun je de vuilnis buiten zetten?” gevolgd door een dramatische zucht.
4. In het openbaar vervoer: Als iemand overdreven zucht bij het voelen van een lichte duw of als een medereiziger wat te luid telefoneert.

In deze situaties wordt zuchten een vorm van passief-agressieve communicatie, waarbij de zucht meer zegt dan woorden.

Terwijl ik dit stukje aan het schrijven ben, vraagt vrouwlief of ik zover ben. We gaan naar Zwolle. Oeps, zucht… vergeten. Het komt me helemaal niet uit, maar ook deze dramatische zucht (en daar ben ik me nu wel bewust van) heeft mijn mond al verlaten voor ik er erg in had: Sinterklaas inkopen doen op een zaterdag in een drukke stad. Je moet er niet aan denken. Ik in ieder geval niet (“zucht”).

Een uiting van frustratie: er valt dan eigenlijk best wat af te zuchten, overigens.

• Trump die de verkiezingen wint: zucht
• Israel die Gaza plat bombardeert: meer dan 40 duizend doden: zucht
• Een nederlands kabinet dat zichzelf overschreeuwt: zucht
• Een iets te drukke week op het werk, onlogische besluiten: zucht
• Gedoe in Amsterdam, anti-semitisme, discriminatie: zucht
• Feyenoord dat weer eens verliest: zucht
• Liefdeloosheid, ieder voor zich, vreemdelingenhaat, not in my backyard: zucht zucht zucht…
• Klimaatproblemen, complottheorieën, woke, wappies, vaccinatie angst, wapenwedloop: zucht…
• na anderhalf jaar Milon (sportschool) nog geen gram lichter, sterker nog... de gewichtstoename heeft niets met spieren te maken: zucht

En toch….

Een zucht kan ook iets positiefs zijn. Die zucht in de sportschool, die zucht tijdens een vergadering, die zucht tijdens een presentatie, omdat het gewoon een goed verhaal is.  Een “zucht van verlichting” is dat heerlijke moment waarop je plotseling een last van je schouders voelt vallen.

Of misschien die zucht die hoort bij het gelukzalige moment als de wijn goed smaakt bij een heerlijke maaltijd of als je na een week van hard werken even bij vrouwlief op de bank zit of samen hand in hand zit te genieten van dat prachtige plekje tijdens je vakantie….

Zucht….

Wat een rare blog is dit…

Om half 8 stond ik op de stoep. Vaderlief was al aangekleed. De tafel in het kleine keukentje  van zijn appartement in Vianen was gedekt. Een gekookt ei, een glaasje jus d’orange, een kop koffie en een stapeltje boterhammen, netjes op elkaar gelegd. “Dat is lang geleden, Erwin”, zegt hij. “Dat we samen ontbeten hebben. Het is altijd maar stil hoor”, merkt mijn vader op. Ik moet even slikken als ik naar de foto van mijn moeder kijk, die pontificaal in het midden op de ontbijttafel staat (naast de Bijbel).  Zullen we even stil zijn, vraagt hij? We doen onze ogen dicht en ik buig automatisch ook mijn hoofd, mijn vader vouwt zijn handen. De radio staat aan (je zult het niet geloven op Christmas Radio oid) en daar klinkt een moderne versie van Silent Night. Na het moment van stilte merk ik op dat hij er wel erg vroeg bij is met de kerstmuziek. Het is 22 oktober. Nu telt mijn vader vanaf de langste dag op 21 juni al af naar Kerstmis, maar dit vindt hij zelf ook te veel van het goede. Hij weet echter niet hoe hij op zijn digitale radio de zender moet verwisselen.. Waarschijnlijk luistert hij dus al vanaf begin september naar kerstmuziek bij het ontbijt.

In de loop van de ochtend maken we ons op voor het vertrek. Ik help hem nog even met het vervangen van een pleister op z’n hoofd (hij heeft gisteren tot bloedens toe zijn hoofd gestoten). We praten over koetjes en kalfjes, over mijn moeder en wie er voor haar zorgt als hij naar het ziekenhuis is. Hij zegt niet gespannen te zijn. “Ik maak mij geen zorgen, hoor. Ik ga vol vertrouwen en… dit is echt de meest verstandige keuze”. Het was kiezen tussen de operatie of het wachten op een volgende TIA. 

Als we vertrekken schuifelen we achter zijn rollator naar de gang. “Wacht even….”, roept hij. Hij schuifelt terug naar de bank. Ik moet nog iemand bellen. Het blijkt Pierre te zijn (iemand -een Kromhout-maatje-uit Limburg- die hij vorig jaar heeft ontmoet en waarvan hij deze week begreep dat hij wat problemen met lopen heeft): ik moet even weten hoe het met hem gaat… en hem ook sterkte wensen. Het is de wereld op z’n kop, maar zo is mijn vader. Ik ben er toch ook wel trots op. Altijd aandacht voor de ander, altijd zich zelf wegcijferend en klein makend. Hoewel dat laatste soms ook wel wat ridicule vormen aanneemt.

Op weg naar het ziekenhuis loopt de spanning voelbaar op. Mijn vader spreekt iedereen aan, die hij tegenkomt, knoopt met veel mensen een gesprekje aan. De taxi-chauffeur van het pendelbusje, de dame die geen plek kan vinden om te zitten (hij is in staat om zijn plek af te staan - dat doe ik dan overigens) en de verpleegsters in het ziekenhuis. “Kennen jullie Henny?” is een vraag die hij diverse keren aan medewerkers van het Antonius stelt. Zij heeft hier (jaren geleden, overigens) ook gewerkt als vrijwilliger van de patientenvervoersdienst. Pas op het moment dat hij zelf naar een van de poli’s wordt gereden, is er iemand die met Henny (mijn moeder) heeft samengewerkt. “Doe de groeten maar van Sjaak", zegt hij. Dat zal ik doen, mompelt mijn vader met een glimlach op z’n gezicht. Een herinnering aan een tijd dat het goed was.

Op weg naar de opname afdeling (we zijn inmiddels van hot- naar her gestuurd en mijn vader heeft nog twee voorbereidende onderzoeken gehad), merkt hij op dat hij blij is dat ik er bij ben. “Ik ben geen held, Erwin”. Ik zou dit in mijn uppie ook niet gered hebben. Voor mij is hij wel een held. Het is ook een heldhaftige keuze om als 87-jarige deze operatie met zo'n zware narcose aan te gaan. Hij doet het (ook voor mijn moeder, zegt hij) toch maar. 

De operatie de dag daarna is pittig. Om half 10 naar de OK. Mijn vriend Bertus (ook vrijwilliger bij de patienten vervoersdienst) rijdt hem met een knipoog naar de operatiekamer. Om 13:00 uur wordt hij naar de recovery gereden.

Rond 17:00 uur op de kamer, waar ik samen met mijn jongste broer probeer de eerste woorden met hem te spreken. Hij is nog dizzy (zo stoned als een garnaal), maar toch aanspreekbaar. Drie vragen blijft hij stellen (ieder keer als hij weer wat bijkomt, nadat hij in slaap is gesukkeld): wie gaat er vanavond naar Henny? Is het geregeld? en… zijn de luiken al opgehangen? (ons huis in Heerde is net geschilderd en de luiken moesten nog worden opgehangen). Het is allemaal geregeld voor moederlief, pa.

En… de luiken hangen. De operatie is goed gegaan. Je bent een held! 

“Kan ik al naar huis, Erwin?”

Maar niet alleen de bomen maken de herfst een feest voor het oog. Ook de heidevelden, die in de zomer nog zo uitgestrekt en levendig paars bloeiden, krijgen nu een meer ingetogen, grauwe uitstraling. De paarse bloei maakt plaats voor een ruige, aardse textuur, een tapijt van stil verdriet. Toch heeft ook deze sobere verschijning haar eigen charme. Het contrast tussen de zachte, gedempte kleuren van de heide en de vurige bladeren in het bos laten zien dat de natuur een meester is in balans en harmonie. Je zou het liefst met de penseel in de hand het beeld in de grijze Gaza strook of aan het front in Oekraiene willen veranderen: harmonie, evenwicht, vrede en balans.

De herfst leent zich bij uitstek voor het vak van de schilder. Een kunstenaar kan geen mooier seizoen kiezen om de natuur vast te leggen in al haar glorie. Elke penseelstreek die het doek raakt, lijkt de diepere emoties van het seizoen te omarmen. Een verwijzing naar het schilderij bij ons aan de muur, laar het duidelijk zien, Het subtiele spel van licht en schaduw, de manier waarop de zon net door de bladeren breekt voordat ze ondergaat, dat is de essentie van de herfst. Het is een uitnodiging om te vertragen, om even stil te staan en de schoonheid van vergankelijkheid te bewonderen.

Net zoals de herfst ons inspireert om stil te staan bij de verandering van de natuur, werden wij geïnspireerd om wat veranderingen aan te brengen in en rond ons eigen huis. Ons geliefde Zonnestein, aan de Keuterstraat in Heerde.

Het huis had een wat traditionele uitstraling met zijn witte muren en rode accenten. Het rode deed denken aan de vurige kleuren van de herfstbladeren, en het wit gaf het geheel een frisse, schone uitstraling. Maar net zoals de bomen hun bladeren laten vallen en zich voorbereiden op een nieuw begin, voelden wij dat het tijd was voor vernieuwing.

En zo besloten we de kleur accenten te veranderen. Het rood van de luiken en het wit van de kozijnen hebben we ingewisseld voor een rustgevend en authentiek licht groen. Het witte huis hebben we opnieuw in een stralende witte verf gezet, frisser dan ooit tevoren. Zo lijkt het in ieder geval. Een likje verf doet wonderen.

(excuus voor de lyrische taal, maar soms heb ik daar als lezer en wandelaar gewoon wat last van...)

Op vrijdag (ik lag dan eindelijk toch met dat enorme schuldgevoel op bed en had mij ziek gemeld) ging de telefoon. Ik zag op mijn Iphone dat het mijn vader was. Ik was net wat weg gedoezeld (of hoe noem je dat?) en liet hem maar even lopen. Een kwartier later werd ik wakker en zag ik dat hij nog een keer gebeld had. Belangrijk dus… ik belde terug, maar kreeg een wildvreemde dame aan de lijn. “Niet schrikken meneer, ik ben een ambulance medewerker en bel vanuit de ambulance. We zijn met uw vader onderweg naar het ziekenhuis. Hij is niet lekker geworden, maar hij is goed aanspreekbaar. Maakt u zich geen zorgen. We denken dat het een TIA is geweest. Als u deze kant op komt hoeft u zich niet te haasten. Doe maar voorzichtig…”

My goodness. Je schrikt natuurlijk wel. Je staat direct naast je bed (de hoofdpijn en lamlendigheid zijn direct verdwenen), hoewel ik nog wel de tegenwoordigheid van geest heb om een mondkapje uit de kast te grissen op weg naar de auto, waarbij ik mij tijdens het telefoneren  en het naar de auto rennen ook nog probeer aan te kleden. De lezer zal zich ongetwijfeld een beeld kunnen vormen over hoe dit er uit heeft gezien (het meest ridicule beeld klopt, kan ik je verzekeren). Ik roep de schilders die ons huis van een nieuwe kleur voorzien nog toe, dat ik weg ben en niet voor de koffie kan zorgen.

Op weg naar Nieuwegein. Inmiddels aangekleed (zelfs de veters van mijn schoenen gestrikt voor het stoplicht). Het Antonius ziekenhuis. 

In het ziekenhuis is mijn vader snel gevonden. Bij de eerste hulp. Daar ligt hij. Een kleine tengere man. Onzekerheid in de ogen, maar inderdaad goed aanspreekbaar. Hij heeft een TIA gehad, praat wel wat moeilijk, maar de uitvalsklachten zijn al zo goed als verdwenen, vertelt de neuroloog. Met de verpleegster maakt hij al weer grapjes. Hij mompelt dat er toch wel heel veel mensen, zich met hem hebben bezig hebben gehouden en bedankt een ieder die aan zijn bed komt te staan voor de goede zorgen. Vertederd kijk ik naar hem en hoe hij dat doet. Het is typisch mijn vader. Zelfs nu denkt hij aan de ander en niet aan zichzelf.

We praten over dat wat er gebeurd is. Hij kon tijdens het rondbrengen van brieven voor de kerk (“hij sterft nog een keer in het harnas”) ineens niet meer op z’n benen staan, voelde zich duizelig en heeft zich min of meer slepend langs de muur naar zijn woning getrokken. Hoewel hij zich dat ook niet meer goed kan herinneren. Ik slik even als ik het verhaal hoor. 

“Het was niet goed, Erwin”, zegt mijn vader. “Ik dacht dat mijn laatste uur geslagen had…… en hoe moet het dan met je moeder….” 

“Ik heb zelf de dokter maar gebeld en die heeft direct de ambulance opgeroepen”, zegt mijn vader. 

Mijn vader die zelf de dokter belt. Uit zichzelf. Dan is het inderdaad ernstig. Een Verboom laat zich niet kennen en geeft zich niet zo snel over aan lichamelijk ongemak.

Situatie was natuurlijk ook ernstig en dat is het nog steeds. Uit onderzoek blijkt dat zijn halsslagader fors verstopt zit en dat hij geopereerd moet worden. Of het moet laten aankomen op een volgende TIA of herseninfarct. Dat risico wil hij niet lopen. Het risico van de operatie en de volledige narcose op zijn leeftijd is dan toch kleiner. Het blijft toch spannend en de schrik zit er goed in. Bij mijn vader en bij een ieder die om hem heen staat.

Aan het einde van de middag heb ik hem naar huis gebracht. Broederlief heeft de maaltijd verzorgd en is lang bij hem gebleven. De nacht kwam hij goed door. We hebben hem uit zijn hoofd gepraat om diezelfde avond nog even naar mijn moeder te gaan. Dat heeft hij de dag daarna goed gemaakt. Het ging (en zeker de ernst van de situatie) overigens aan mijn moeder voorbij. Ze vroeg wel waarom hij zo moeilijk liep, maar toen hij vertelde wat er was gebeurd kwam dat niet bij haar binnen. Verdrietig eigenlijk.

Inmiddels loopt mijn vader dus nu wel met een rollator. Hij heeft het lang proberen te voorkomen, maar hij staat als gevolg van de TIA zeer wankel op de benen. We zijn in afwachting van de oproep voor de operatie.

“We moetendoor, Erwin….”. 

Ja pa. We laten ons niet kennen.

(een paar dagen later zijn we weer bij mijn moeder... een vertederend moment.... onmacht en liefde in 1 beeld gevangen:)